2025 Yılına Girişte Türkiye'de Zam Fırtınası: Fiyat Artışları ve Etkileri
2025 yılına girerken Türkiye'de zamlar hızla artıyor. Asgari ücretlilerden emeklilere ve özel sektör çalışanlarına kadar toplumun büyük bir kesimi, 1 Ocak 2025 itibarıyla tüm ödeme ve harcamalarında zam fırtınasına tutuldu. Türkiye, 2025’e vergi ve cezalarda yüzde 43.93’lük Yeniden Değerleme Oranı zammı ile alkollü içecek ve sigarada yüzde 7.56’lık Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) artışı ile giriş yaptı. Elektrik, su, kira ve akaryakıt gibi temel ihtiyaçlarda art arda gelen zamlar, vatandaşların bütçelerini zorlamaya başladı.
Yeni yıl ile birlikte hızlanan zam yağmuru, son 2 yılın enflasyon şampiyonlarından lokanta ve restoranlarda da fiyat geçişlerini artırdı. Asgari ücretin ve vergilerdeki otomatik zamların devreye girmesi ile fiyat artışına giden lokantalarda en basit günlük öğle yemekleri de yüzde 10 ile yüzde 30 arasında zamları gördü. Bu durum, özellikle çalışan kesim için büyük bir mali yük oluşturdu.
Öğle Yemeklerinde Fiyat Artışları
Öğle yemekleri için en çok tercih edilen yemeklerden hamburger menünün fiyatı, bir ayda 427 TL’den 562 TL’ye çıktı. Bu fiyatlarla birlikte başta beyaz yakalılar olmak üzere bir çalışanın öğle yemeği için harcaması gereken bedel 500 TL’yi aştı. Aralık 2024’te 100 gramlık bir döner dürüm ile bir içecekte 350 TL olan fiyat, yeni yıl ile birlikte yüzde 17’ye ulaşan 60 TL’lik zam ile 410 TL’ye çıktı.
Yine öğle yemeği için tercih edilecek bir zincir restoranda hamsi tava ve salatadan oluşan içeceksiz bir menü, aralık 2024’te 394 TL iken, ocak itibarıyla yüzde 11’lik zam ile 439 TL’ye çıktı. Bu artışlar, lokantalarda yemek yiyenlerin bütçelerini zorlamaya devam ediyor. Zamların hızla artması, tüketicilerin harcama alışkanlıklarını da değiştirmeye başladı.
Kira ve Konut Fiyatlarındaki Artış
Son 3 yılın ana gündemi olan kira ve konut fiyatlarındaki artış, özellikle açıklanan sosyal konut projesi ile birlikte bir günde tırmanışa geçti. Konutta enflasyon 2024 yılında yıllık yüzde 63.09 oranına ulaşırken, Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ve Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz’ın sosyal konut projeleri için harekete geçileceğini açıklamasının ardından ilan sitelerinde fiyatların bir günde 500 bin TL zamlanması dikkat çekti.
Bu durum, konut arayışında olan vatandaşlar için büyük bir sorun haline geldi. Yüksek kira ve konut fiyatları, birçok ailenin ev sahibi olma hayalini zorlaştırıyor. Sosyal konut projelerinin etkisi, ilerleyen günlerde daha net bir şekilde görülecek.
Enerji Fiyatlarındaki Artış
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, enflasyonu dikkate alarak elektrik ve doğal gaz tarifelerinde yıl içinde bir defalık bir düzenlemeye gidebileceklerini açıkladı. Bunun dışında Resmi Gazete’de yayımlanan kararla birlikte, doğalgaz hizmetleriyle ilgili bağlantı ve hizmet bedellerine yüzde 43.65 ile yüzde 77.96 arasında değişen oranlarda zamlar yapıldı. Bu artışlar, vatandaşların enerji maliyetlerini artıracak.
Doğalgazda bağlantı bedellerinin artması, özellikle kış aylarında ısınma maliyetlerini yükseltecek. Elektrik ve doğalgaz fiyatlarındaki artış, hanelerin bütçelerini zorlayacak. Bu durum, enerji tasarrufu önlemlerinin alınmasını zorunlu hale getirebilir.